Heermoes heeft een lange, vertakte wortelstok die diep de grond in gaat. De plant heeft twee soorten stengels – rozeachtige sporendragende stengels (die groeien in april-mei) en vegetatieve (onvruchtbare) stengels – zomerscheuten die lijken op dennennaalden en groeien in mei-juni.
Alleen heermoes kan voor medicinale doeleinden gebruikt worden, de rest is giftig. Het verschil tussen heermoes en paardenstaart is de plaatsing van de scheuten – ze moeten omhoog gericht zijn, terwijl ze bij giftige soorten horizontaal liggen of naar beneden vallen.
Geneesmiddelen worden gebruikt als ontstekingsremmer en diureticum. Ze worden ook gebruikt om de vorming van urinestenen te voorkomen. Het kan gebruikt worden bij de behandeling van urologische aandoeningen en bij wallen. Daarnaast is heermoes een middel dat zware gifstoffen uit het lichaam verwijdert, in het bijzonder lood. Dit komt door het kiezelzuur dat deel uitmaakt van het paardenstaartkruid. De plant wordt gebruikt om de bloedvorming te stimuleren en verbetert de bloedstolling.
De plant heeft een tonisch effect op het lichaam en het gebruik ervan heeft een algemeen versterkend, immunostimulerend effect. Aftreksels en infusies van heermoes hebben een antiparasitaire werking. Het helpt ook om sputum te verwijderen bij ziekten van de bovenste luchtwegen.
Heermoespreparaten worden uitwendig gebruikt om huidziekten te behandelen omdat ze antibacteriële en regeneratieve bestanddelen hebben. Heermoes heeft ontstekingsremmende eigenschappen, waardoor het gebruikt kan worden bij allergische reacties. De plant helpt bij de behandeling van acne, jeugdpuistjes en de bestrijding van broosheid, haaruitval. Ze werken als middel om de haargroei te versnellen.
